Përshkrimi

"Nata" e Bilge Karasusë është një alegori e tmerrshme e shtetit totalitar, e cila dhe njëherë na ilustron pjerrjen e veçantë të letërsisë turke për fabulën politike. "Nata" u shkrua në vitet 1975-1980, kohë kur Turqia qe ndarë mes diktaturës ushtarake dhe revolucionit të rrugës, dhe kur shumë intelektualë turq u syrgjynosën burgjeve si rrjedhojë e dhunës dhe terrorit politik. Në tregimin e Karasusë, një shkrimtar i paidentifikuar e gjen veten nën hetim nga një ish-shok shkolle, i cili tani është bërë pjesë e Lëvizjes Diell (thirrje për teoritë gjuhësore, ultranacionaliste të turqishtes si “gjuhë diell”). Shkrimtarin e vëzhgojnë këmba-kënbës dy agjentë, një burrë dhe një grua; me zhvillimin e ngjarjeve personazhet copëtohen dhe shkrihen në një unitet të dalë nga ndonjë makth. Autori pyet “A shpëtohet dot nga çmendja duke i shkruar gjithë këto?” Struktura e “Natës” – me shënime fragmentare nga defterë të ndryshëm, të shoqëruar me fusnota që komentojnë tekstet e mëparshme -- dhe përdorimi i autorëve të shumtë, anonimë dhe jo të besueshëm, kombinohen për të intensifikuar atmosferën e kaosit, duke minuar në sy të lexuesit autoritetin e rolit të shkrimtarit. Dy linjat, ajo narrative dhe reflektimi mbi shkrimin e librit, gërshetohen për t’u ndarë më pas, secila në trajektoren e saj të vetëshkatërrimit.

Përshkrimi

Ky udhëpërshkrim i takon Teatrit Kombëtar, historisë së të bërit teatër në Shqipërinë postkomuniste, në tranzicion dhe pastranzicion, sepse Teatri Kombëtar ka qenë dhe është e vetmja skenë teatri në Tiranë, po edhe në Shqipëri, me histori të pandërprerë, gati 80-vjeçare.

Përshkrimi

Përshkrimi

Trupat e vdekur nuk kanë mundësi të flasin, megjithatë kumti që bartin vjen përmes të gjallëve. Regjimet themelohen pazgjidhshmërisht prej trupave dhe soliditeti i tyre vjen paradoksalisht përmes përkujdesjes, kërkimit dhe rizbulimit të eshtrave. Nuk ka regjim të vendosur në Shqipëri, që të mos jetë ngritur e themeluar mbi to, apo që të mos u jetë mbivendosur eshtrave, duke i rikonfiguruar në mënyrë të vazhdueshme. Ato mbeten një gur themeli i pakontestueshëm. Rëndësia e Varrezave të Dëshmorëve për regjimin komunist ishte po aq e madhe sa politika të tjera zyrtare, si industrializmi apo emancipimi. Këtu nuk bëhet fjalë vetëm për materializimin monumental e përkujtimor të dëshmorëve, si themel që justifikonte gjenezën e regjimit, por shfaqet qartazi dhe përpjekja për të njësuar dëshmorët, për të njësuar gjithçka që konsiderohej përpjekje ultrashekullore e shqiptarëve për liri.

Përshkrimi

Lulet e këtij vëllimi poetik janë këputur nga lëndina “Lulet e së Keqes” të Charles Baudelaire. Janë këputur shqip, në këtë 165-vjetor të nisjes së Poetit, si një mbamendje për të. Botimi i parë i "Luleve të së keqes" (qershor 1857) iu nënshtrua gjyqit për fyerje të moralit publik: gjashtë poezi u dënuan dhe u përjashtuan nga teksti. Pasuan dy botime të tjera, njëri në 1861, e tjetri, pas vdekjes, në 1868. E në fakt ballina e librit, e paraqitur në këtë botim të sotëm, është homazh i botimit të parë të censuruar. Ky libër, emblemë e poezisë moderne, prek zemrën e epokës sonë me aromën e tij të paprekur. I ëmbël dhe mizor, në vargjet e tij ai mirëpret dhe zhurmën e metropolit, joshjen e bukurisë dhe mjerimin e rënies.

Përshkrimi

Ky studim trajton historinë e veprimtarisë tipografike, shtypshkruese dhe grafike ndër shqiptarë, nga viti 1555, kur njohim shtypjen e parë në shqip e deri në vitin 1912 — me krijimin e shtetit të pavarur shqiptar. Periudha pas vitit 1886 ka një dendësi të theksuar të aktivitetit shtypshkrues dhe të realizimit grafik në përgjithësi. Përmbledhja u kushtohet në rradhë të parë studiuesve të dizajnit grafik dhe tipografëve, por gjithsesi edhe bibliografëve, arkivistëve, historianëve e albanologëve. Sa i përket të dhënave arkivore, autori ka hulumtuar veçanërisht nëpër materialet e Arkivit Qëndror të Shtetit në Tiranë, dosjet Partheni, Lef Nosi, Theodhor Haxhifilipi, Simon Kazanxhiu, Kostantin Kristoforidhi, Kristo Luarasi dhe Gjergj Pekmezi. Për Dhori Kotin kemi ndjekur dosjen Sabri Qyteza dhe atë të Inspektoratit të Arsimit në Korçë. Në Vjenë janë marrë për bazë faqet me alfabetin e Todhrit të mbledhura nga Hahn e të depozituara në Bibliotekën Kombëtare të Vjenës nga Leopold Geitler. Nga e njejta adresë vjen dhe mostra tipografike e Auerit e vitit 1847. Në Bibliotekën Kombëtare në Paris, është marrë në shqyrtim Supplément grec 251, me shënimet në shqip të depozituara aty nga Pouqueville në vitin 1819. Për një pjesë të shënimeve origjinale arkivore mbi shtypshkronjën e Propaganda Fides në Romë, janë ndjekur disa materiale të botuara nga Michele Amari në vitin 1878.